Một quả chuối có giá 2,53 Nhân dân tệ tại quầy trái cây buổi sáng đã được bán với mức giá hơn 37 triệu Nhân dân tệ vào buổi tối cùng ngày trong một phiên đấu giá nghệ thuật, và tổng giá trị sau khi tính cả phí giao dịch đã vượt qua 45 triệu Nhân dân tệ. Sự kiện này không chỉ làm chấn động giới nghệ thuật mà còn dấy lên những tranh luận sôi nổi về giá trị thực sự của nghệ thuật đương đại.
Quả chuối được bán với giá 45 triệu Nhân dân tệ
Theo báo cáo từ Tài Liên Xã và Tiêu Tương Thần Báo, tại phiên đấu giá nghệ thuật đương đại diễn ra tối thứ Tư tại nhà đấu giá Sotheby’s ở New York, một quả chuối được dán trên tường bằng băng dính – tác phẩm mang tên The Comedian (Diễn viên hài) của nghệ sĩ người Ý Maurizio Cattelan – đã được bán với giá 5,2 triệu USD, tương đương 45,17 triệu Nhân dân tệ.
Cattelan, nổi tiếng với phong cách nghệ thuật hài hước và châm biếm, đã sử dụng tác phẩm này để chỉ trích hành vi đầu cơ trong thị trường nghệ thuật. Tác phẩm đi kèm với giấy chứng nhận tính xác thực và hướng dẫn lắp đặt, cho phép chủ sở hữu thay thế quả chuối khi nó hư hỏng.
Theo thông tin tiết lộ, quả chuối này được mua vào buổi sáng cùng ngày từ một quầy bán trái cây ở khu Upper East Side, Manhattan, với giá chỉ 0,35 USD (khoảng 2,53 Nhân dân tệ). Tuy nhiên, giá trị thực của tác phẩm không nằm ở bản thân quả chuối, mà ở thông điệp mà nó truyền tải và mức độ nổi tiếng của nó trên toàn cầu.
Ý nghĩa nghệ thuật và thị trường đầu cơ
Tác phẩm The Comedian lần đầu ra mắt tại triển lãm nghệ thuật Basel Miami năm 2019, nhanh chóng trở thành tiêu điểm của truyền thông quốc tế. Đây không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là lời châm biếm về cách thị trường nghệ thuật định giá các sản phẩm của mình. Nhà phê bình nghệ thuật Jason Farago nhận xét rằng tác phẩm đặt ra câu hỏi: “Giá trị của một món đồ trong hệ thống nghệ thuật được xác định dựa trên những yếu tố nào?”
Tác phẩm đã được bán giới hạn với số lượng ba bản. Hai bản đầu tiên được bán với giá 120.000 USD mỗi bản vào năm 2019, và bản thứ ba được hiến tặng cho Bảo tàng Guggenheim.
Tuy nhiên, với tư cách là một “tác phẩm nghệ thuật có thể ăn được”, The Comedian cũng đã nhiều lần trở thành đối tượng “tiêu thụ”. Năm 2019, một nghệ sĩ trình diễn đã ăn quả chuối trong tác phẩm tại triển lãm ở Miami. Tương tự, vào năm 2023 tại Hàn Quốc, một sinh viên ngành nghệ thuật đã bóc và ăn quả chuối trong lúc triển lãm đang diễn ra. Cả hai lần, ban tổ chức chỉ đơn giản thay thế quả chuối bằng một quả mới và tiếp tục trưng bày.
Người mua: Tỷ phú 9x nổi tiếng Trung Quốc
Người chiến thắng trong phiên đấu giá lần này là Sun Yuchen (Tôn Vũ Thần) hay còn có tên gọi khác là Justin Sun, một tỷ phú 9x Trung Quốc và nhà sáng lập TRON, một nền tảng blockchain nổi tiếng. Anh từng gây chú ý khi chi hơn 4,57 triệu USD (khoảng 33 triệu Nhân dân tệ) để tham dự bữa trưa cùng Warren Buffett vào năm 2019.
Sun Yuchen cho biết, tác phẩm của Cattelan là một biểu tượng văn hóa, xây dựng cầu nối giữa nghệ thuật, meme trên internet và cộng đồng tiền điện tử. Anh cũng dự định tự ăn quả chuối này trong vài ngày tới, coi đây là một phần của trải nghiệm nghệ thuật độc đáo nhằm “tôn vinh vị trí của nó trong lịch sử nghệ thuật và văn hóa đại chúng”. Theo Sun, việc giá trị của tiền điện tử tăng sau khi ông Trump được bầu làm tổng thống là minh chứng cho sức ảnh hưởng của nghệ thuật đối với thị trường.
Điều đáng chú ý là Sun Yuchen đã thanh toán cho tác phẩm bằng tiền điện tử. Tuy nhiên, thương vụ này cũng vấp phải nhiều nghi ngờ, trong đó có ý kiến cho rằng đây có thể là một chiêu trò quảng cáo hoặc thậm chí liên quan đến rửa tiền.
Từ bữa trưa với Buffett đến những tranh cãi xoay quanh Sun Yuchen
Sun Yuchen sinh năm 1990, là một doanh nhân nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử tại Trung Quốc. Anh tốt nghiệp Đại học Bắc Kinh ngành Lịch sử và có bằng Thạc sĩ Luật tại Đại học Pennsylvania. Năm 2017, anh thành lập TRON và nhanh chóng trở thành một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực blockchain. Tuy nhiên, Sun cũng là nhân vật gây tranh cãi, với nhiều lời chỉ trích cho rằng TRON là một “dự án rỗng” và chỉ dựa vào chiêu trò quảng cáo để huy động vốn.
Năm 2019, Sun đã chi 4,57 triệu USD để thắng thầu bữa trưa với Buffett. Mặc dù tuyên bố đây là cơ hội để thay đổi quan điểm của nhà đầu tư huyền thoại về tiền điện tử, Sun lại bất ngờ hủy cuộc hẹn với lý do sức khỏe, làm dấy lên tin đồn về các vấn đề pháp lý như rửa tiền hay lừa đảo. Sau đó, Sun đã xin lỗi công khai vì “quảng bá quá mức” và “gây hiểu lầm cho công chúng”.
Khi nghệ thuật và tiền điện tử giao thoa
Thương vụ quả chuối 45 triệu Nhân dân tệ của Sun Yuchen không chỉ gây sốc vì mức giá, mà còn là ví dụ điển hình về cách nghệ thuật đương đại có thể được sử dụng để truyền tải thông điệp văn hóa và xã hội. Tuy nhiên, nó cũng làm dấy lên câu hỏi về ranh giới giữa nghệ thuật, đầu cơ tài chính và các chiêu trò quảng cáo.
Trong bối cảnh thị trường tiền điện tử tiếp tục phát triển, những câu chuyện như vậy không chỉ làm nổi bật sự giao thoa giữa nghệ thuật và công nghệ mà còn thúc đẩy các cuộc thảo luận về giá trị thực sự của các tài sản phi vật thể. Về lâu dài, liệu các thương vụ như thế này có thể định hình lại cách chúng ta nhìn nhận về nghệ thuật hay chỉ đơn thuần là những hiện tượng nhất thời? Điều này vẫn còn cần thời gian để trả lời.
